Wiem kiedy i jak powiedzieć „NIE”
Drodzy uczniowie!!!
Milowymi krokami zbliżają się wyczekiwane przez wszystkich wakacje. Czas wolny od obowiązków szkolnych, zadań domowych, sprawdzianów. Wakacje to też czas odpoczynku, poznawania nowych miejsc, kultur, nowych ludzi. Każdy chce ten okres przeżyć jak naciekawiej, by potem móc wracać do niego „kolorowymi” wspomnieniami.
W czasie wakacji często zawieracie nowe znajomości lub zacieśniacie kontakty ze szkolnymi czy „podwórkowymi” kolegami. Może się zdarzyć, że ci nowi znajomi lub dobrze znani Wam koledzy będą proponować zrobienie jakiejś rzeczy, której do tej pory nie robiliście, a która tak na prawdę jest ryzykowna. Ryzykowna dlatego, że szkodzi zdrowiu, łamie prawo, krzywdzi innych. To może być:zapalenie papierosa, spożycie piwa lub innego alkoholu, zaeksperymentowanie z dopalaczami, narkotykami, kradzież jakiejś rzeczy, „zhejtowanie” kogoś w sieci, zrobienie „psikusa” bezdomnemu.
Znajomi, koledzy mogą wywierać na Was nacisk, któremu trudno się będzie przeciwstawić, odmówić. Jest natruralne, że każdemu z Was zależy na utrzymaniu kontaktu z kolegami, nowymi znajomymi- zyskaniu ich sympatii, uznania czy nawet podziwu.
Ale można dalej mieć szerokie kontakty towarzyskie i jednocześnie poradzić sobie z wywieraną przez nich presją. Można odmówić zrobienia tego, co proponują inni- w sposób zdecydowany, nie obrażający nikogo, który nie prowadzi do zerwania dobrych relacji, a Wam pozwoli zachować zdrowie, dobre imię, niezależność.
JAK TO ZROBIĆ?
KROK I:
Sprawdź, czy to co proponuje Ci kolega, znajomy jest dla Ciebie dobre. Zrobić to można zadając sobie w myśli 4 proste pytania:
PYT1. Czy to co proponuje mi kolega, znajomy jest dla mnie bezpieczne?
PYT 2. Czy to co proponuje mi kolega, znajomy jest dla mnie zdrowe?
PYT3. Czy moi rodzice zgodziliby się na to, co proponuje mi kolega, znajomy?
PYT.4. Czy będę się dobrze czuł, kiedy zrobię to co proponuje mi kolega, znajomy?
Jeżeli odpowiedź na którekolwiek z tych czterech pytań brzmi „NIE” postanów sobie, że nie „skorzystasz” z ich propozycji.
KROK II:
Powiedz sobie w myśli:
„NIE„-nie zrobię tego, co mi proponują, bo to jest dla mnie szkodliwe.”
„NIE-nie zrobię tego, bo to jest z krzywdą dla innych”
„Odmówię. Mam do tego prawo. Taka jest moja decyzja.
” Nie muszę postępować tak jak inni”
” Potrafię odmówić”
KROK III:
Powiedz głośno „NIE”-w sposób zdecydowany, pewny siebie , nazywając to, czego nie będziesz robił.
Możesz, ale nie musisz się tłumaczyć ze swojej decyzji. Nie musisz się też jej wstydzić. Odmowa nie jest oznaką słabości; jest dowodem Twojej siły, dojrzałości, stanowczości, troski o siebie i innych. Jest wyrazem poszanowania tych wartości, które od lat wpajali Ci rodzice, wychowawcy.
A DALEJ MOŻESZ:
– jeśli to możliwe kontynuować swoje zajęcia, nie zwracając uwagi na to co robią koledzy,
znajomi
– powiedzieć kolegom, znajomym, że chcesz dalej być z nimi w kontakcie, ale nie będziesz
robił rzeczy, na które nie masz ochoty, które są dla Ciebie lub innych szkodliwe
-zapytać się kolegi, znajomego czy jeśli odmówisz dalej będą Cię traktowali przyjaźnie,
życzliwie
– zaproponować inny sposób wspólnego spędzenia czasu wolnego
– obrócić propozycję kolegi, znajomego w żart, zmienić temat rozmowy
– możesz też zwyczajnie odejść, nie brać udziału w ryzykownej sytuacji
– porozmawiać ze swoimi rodzicami ,o tym, co Ci proponowali koledzy, znajomi. Rodzice
na pewno wzmocnią Twoją decyzję o odmowie, porozmawiają o szkodliwości zachowań,
do których próbowanio Cię namówić
–BYĆ DUMNYM Z SIEBIE, ŻE ZATROSZCZYŁEŚ SIĘ O SIEBIE, POMYŚLAŁEŚ
O INNYCH.
Warto i trzeba dbać o dobre kontakty z ludźmi, ale nie mogą one prowadzić do zachowań, które niszczą zdrowie, poczucie własnej autonomii, godność innych osób. Jeśli ktoś namawia Was do zrobienia czegoś, co niszczy Wasze zdrowie, Wasz psychiczny dobrostan lub poczucie własnej wartości drugiego człowieka ODMAWIAJCIE!
ODMAWIANIA trzeba się uczyć i nie bać się tej sytuacji.
Jeśli kolega obrazi się na Was z tego powodu, że odmówiliście wzięcia udziału w
czymś, co proponował, a co było potencjalnie
ryzykowne czy wręcz niebezpieczne, nie martwcie się. Albo on przemyśli
niestosowność swojej propozycji i sam z niej zrezygnuje a wtedy znów możecie
kontynuować Waszą znajomość albo….. rozejrzyjcie się wokół siebie. Macie
wielu innych kolegów, z którymi łączy Was więź oparta na wzajemnej trosce o
siebie
i posznowaniu uznawanych wartości. Z nimi warto kontynuować i umacniać koleżeństwo,
które w przyszłości może się przerodzić w głęboką przyjaźń.
Życzymy Wam pogodnych, wesołych i bezpiecznych wakacji.
Krystyna Jokiel-psycholog szkolny
Ewelina Ogonek- pedagog szkolny
W opracowaniu wykorzystano: Drugi Elementarz czyli Program Siedmiu Kroków.Program Profilaktyki dla Młodzieży, Nauczycieli i Rodziców. Wydanie II.